DARŻ
Darż (do 1945 r. Daarz) położony jest w odległości 4 km w kierunku południowym od Maszewa, przy drodze 141. Wieś Darż z folwarkiem i kościołem od czasów średniowiecza była lennem rycerskim rodu von Stettin. Pierwsza wzmianka w dokumentach pochodzi z 1493 r., ale archaiczna forma wsi wskazuje na jej znacznie wcześniejszą metrykę. W roku 1580 była w wykazie dóbr hr. von Eberstein. W danych z 1628 r. część majątku była w posiadaniu członków rodu von Stettin i von Flemming. Po wygaśnięciu rodu von Eberstein, Darż przejęty został przez domenę. Miał wówczas wielkość 1433 morgów. W 1749 r. w spisach domeny wymienione były: wieś, folwark i młyn w Darżu.
Folwark
W 1825 r. młynarz J.Ch. Pinnow zakupił folwark i na jego ziemiach w 1840 r. założył dodatkowo folwark o areale 540 mg nazwany Nowym Darżem (późniejszy Emilienhof, obecnie Dolacino). W 1844 roku oba folwarki zostały sprzedane. W roku 1851 zakupił je właściciel Parlina, W.F. Schumann, w którego posiadaniu Darż pozostawał do 1945 r. Obiekt rezydencyjny dworu powstał przypuszczalnie jeszcze w XVIII w. Przed frontem dworu znajdował się gazon, z tyłu dworu - ogród i niewielki park. Około roku 1862 przebudowano część budynków majątku, w tym również dwór, i wzniesiono nowe. W 1892 r. folwark miał wielkość 563 ha. Była w nim gorzelnia i młyn parowy. Areał majątku nie uległ zmianie do 1945 r.
Wieś
Darż był wsią rycerską, następnie domenalną do początków XIX wieku. W XVII w. było tu 18 gospodarstw chłopskich i 2 zagrodników. W 1815 r. ustaje stan podległości, gospodarstwa stają się własnością dziedziczną. W 1831 r. przeprowadzono sprzedaż części ziem domeny, co spowodowało powstanie nowych gospodarstw. W 1833 r. wzmiankowano istnienie 13 zagród chłopskich, 14 zagrodniczych oraz wiatraka. W 1872 r. było już 32 właścicieli ziemi, 41 "dymów" i 52 inne budynki. Wśród nich był dom wdów po pastorach, który uprzednio był budynkiem nadleśnictwa lasów domeny. Ziemia gminy chłopskiej w 1872 roku miała wielkość 2284 mg. W 1932 r. w Darżu znajdowało się 61 budynków mieszkalnych i 91 gospodarczych oraz zamieszkiwały 454 osoby. Areał gruntów wynosił 1144 ha. Wśród zagród chłopskich wyróżniał się chłopski folwark wielkości 143 ha. Średniowieczny kościół, wzmiankowany w 1493 roku został rozebrany a w 1885 wybudowano nowy. Po 1945 r. wieś PGR-owska i częściowo rolników indywidualnych.
 (Niestandardowy) (1).jpg)
 (Niestandardowy).png){kind=logo}
.jpg)
.jpg)
